سابقه و هدف: هسته دوشکلی جنسی (SDN =Sexual dimorphic nucleus) دسته یا خوشه ای از سلول ها در ناحیه پری اپتیک هیپوتالاموس است که در تمایز جنسی مغز انسان و دیگر پستانداران نقش کلیدی ایفاء می کند. استرس های مختلف می توانند بر هسته های هیپوتالاموس اثر بگذارند. در این مطالعه، اثر استرس ارتعاش بر روی سیستم آندوکرینی و SDN بررسی شد.
روش بررسی: در این پژوهش تجربی، از رت های نر 15 روزه نژاد ویستار استفاده شد که در 3 گروه شاهد، گروه تجربی 1 و گروه تجربی 2 تقسیم شدند. گروه های تجربی1 و 2 روزانه 15 دقیقه، به مدت 3 هفته به ترتیب تحت ارتعاش با فرکانس 350 mot/min و 500 mot/min با دستگاه شیکر قرار گرفتند. درپایان دوره، خون گیری از قلب جهت سنجش های هورمونی انجام گرفت. برای مطالعه بافتی هیپوتالاموس، مغز رت ها خارج شد و از ناحیه هیپوتالاموس (دو طرف بطن سوم) برش های 14 میکرونی تهیه شد.
یافته ها: سطح هورمون کورتیزول افزایش معنی داری در گروه تجربی 1 (05/0>p) و گروه تجربی 2 (001/0>p)، هورمون تستوسترون کاهش معنی داری در گروه تجربی 2 (01/0>p)، هورمون پروژسترون افزایش معنی داری در گروه تجربی 2 (01/0>p) داشت. استرادیول نیز در گروه های تجربی کاهش داشت که این کاهش معنی دار نبود. در مشاهدات میکروسکوپی، کاهش چشمگیری در تعداد و تراکم هسته های هیپوتالاموسی سوپراکیاسماتیک و پری اپتیک میانی در حیوانات تحت استرس ارتعاش مشاهده شد.
 نتیجه گیری: استرس ارتعاش با ایجاد اختلال در عملکرد محور هیپوتالاموس- هیپوفیز- آدرنال (HPA) می تواند باعث کاهش شکل گیری نورون های هیپوتالاموسی یا تخریب این نورون ها شود که می تواند منجر به رفتارهای گرایش به هم جنس شود.